Ο frontman των Rotting Christ, Σάκης Τόλης, σε μια εφ΄ όλης της ύλης αποκλειστική συνέντευξη για το hqm.gr.
Σε ευχαριστούμε πάρα πολύ που μας τιμάς με την παρουσία σου.
Σ.Τ: Και εγώ, τιμή μου που υπάρχει ενδιαφέρον και με τιμήσατε με το να με καλέσετε να πω δύο κουβέντες.
Πως αισθάνεσαι με την πορεία που έχει χαράξει το συγκρότημα ως τώρα στην ελληνική και μη σκηνή?
Σ.Τ: Κοίτα, αυτό που έχω εισπράξει και είναι το πιο βασικό για εμένα, είναι ότι νιώθω περηφάνια ότι επιτέλους μετά από πάρα πολλά χρόνια καταλαβαίνει κάποιος το έργο που έχει κάνει η μπάντα και μόνο. Δεν μπορώ να πω ότι έχω εισπράξει λεφτά που πιστεύουνε πολλοί, ούτε ζω μεγάλη ζωή. Αυτό που έχω εισπράξει είναι η περηφάνια και γιαυτό συνεχίζουμε και παλεύουμε, αυτήν και την ιδέα.
Ωραίο είναι αυτό, γιατί δείχνει πίστη σε αυτό που κάνετε.
Σ.Τ: Κοίταξε να δεις, η γενιά μου τουλάχιστον μπορεί να τα σκατώσαμε, αλλά τουλάχιστον είχε την ιδέα, μεγαλώσαμε με είδωλα… πως να στο πω? Η ιδέα, κάτι που έχει εξαφανιστεί δυστυχώς από τη δικιά μας γενιά. Αυτό προσπαθούμε να περάσουμε στη νέα γενιά, ότι η ζωή είναι μια ιδέα. Δεν είναι τα υλικά αγαθά τόσο πολύ και αυτό συνεχίζουμε και κάνουμε σαν μπάντα.
Ποιοι παράγοντες πιστεύεις πως βοήθησαν να φτάσει στο συγκρότημα σε αυτό το σημείο που είναι τώρα?
Σ.Τ: Η δουλειά και μόνο. Κανένας άλλος παράγοντας, η δουλειά και η αφοσίωση.
Επειδή λένε άλλοι πως το ταλέντο τους βοήθησε.
Σ.Τ: Ντάξει, σίγουρα κάποιο ταλέντο υπάρχει για να γράψεις κάποια κομμάτια.
Αλλά δεν είναι μόνο το ταλέντο που μπορεί να σε πάει σε ένα σημείο ‘Α.
Σ.Τ: Όχι φυσικά. Και ξέρω πάρα πολλά παιδιά, σε πάρα πολλούς τομείς της ζωής και δύστυχος είναι τα ταλέντα. Το πάν είναι η αφοσίωση και η δουλειά. Πρέπει να θυσιάσεις πράγματικα. Για μένα, έχω θυσιάσει πολλά πράγματα στη ζωή μου. Έχω χάσει κάποια καθημερινά πράγματα τα οποία εσύ απολαμβάνεις και εγώ δεν απολαμβάνω. Είναι η πίστη όπως είπαμε. Η αφοσίωση και η πίστη.
Πως βλέπεις την κατάσταση με τις δισκογραφικές στην Ελλάδα? Είναι εύκολο για ένα συγκρότημα να κάνει μια δισκογραφική δουλειά?
Σ.Τ: Κοιτά, επειδή είναι πάρα πολλές οι νέες μπάντες που με παίρνουν τηλέφωνο, και μου λένε «Σάκη τι να κάνουμε? Να στείλουμε CD σε εταιρίες και τα λοιπά», θα ήθελα να τις ενημερώσω ότι προσωπικά δεν πιστεύω ότι χρειάζεται ούτε να στέλνεις CD, όπως κάναμε παλιά με demo και λοιπά, επειδη έχω δει και έχω δουλέψει σε εταιρία και έχω μείνει σε άλλη χώρα για να δω πως δουλεύουν οι εταιρίες από μέσα, δεν τα ακούνε, όπως τώρα που είναι τόσες νέες μπάντες. Αυτό που τους προτείνω να κάνουν είναι μια promotion σελίδα, που θα έχει μέσα την μουσική τους, θα έχει μέσα το myspace τους, τα facebook τους, με όλα αυτά που ασχολείται η νέα γενιά. Ένα site το οποίο θα το στέλνουν σε μία εταιρία και θα δουν αν τους ενδιαφέρει. Από την άλλη, όσο καλός και να είναι κάποιος, είναι λίγο δύσκολο στην εποχή μας να γίνει κάτι τέτοιο.
Γενικά στην Ελλάδα?
Σ.Τ: Και στην Ελλάδα και έξω από αυτήν είναι πολύ δύσκολο. Mission impossible που λένε. Δηλαδή και ας είναι καλός, δεν πουλάνε τα CD δεν, δεν, δεν. Δεν υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα, δεν υπάρχει τίποτα πλέον. Οπότε ο καθένας ας κάνει τη μουσική του για κάποια views στο youtube ή στο myspace. Σιγά σιγά όμως, η επιμονή σου φτιάχνει κάποιο όνομα, στηρίζει… Φτιάξε κάποιο όνομα στο underground και σιγά σιγά, πας βήμα προς βήμα.
Είναι και το πιο λογικό να πει κάποιος σαν και εσένα.
Σ.Τ: Κοίταξε να δεις, άμα είσαι δέκα χρόνια σε μία μπάντα και έχεις συνεχόμενα παρουσίες θα σε μάθει ο κόσμος, δεν γίνεται. Δηλαδή θα παίξεις και σε κάποια συναυλία, κάποιος θα σε μάθει.
Επειδή υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που πιστεύουν ότι, «Ok, φτιάξαμε μια μπάντα, που είναι τα λεφτά?»
Σ.Τ: Καλά ποια λεφτά?!
Και δεν έχουν κάνει ούτε καν το παραμικρό βήμα να κάνουν κάποιο live.
Σ.Τ: Και στη δικιά μας γενιά υπήρχαν αυτά τα πράγματα και βλέπω ότι και στη νέα γενιά υπάρχουν. Πιστεύω ότι κάναμε κάτι. Σίγουρα, καταλαβαίνω είναι ο έφηβος, ο νέος έχει την ενέργεια. Θεωρεί ότι θα φτάσει τον ουρανό, δεν γίνεται, γιατί θα πέσεις απότομα. Το καλό είναι, να έχεις την επιμονή και σιγά σιγά, step by step που λένε.
Η τελευταία δισκογραφική δουλειά του συγκροτήματος ήταν το 2010..
Σ.Τ: Δυόμισι χρόνια περίπου από τότε..
Ναι, και οι φαν αναμένουν να δουν κάποια καινούργια δουλειά.
Σ.Τ: Άμα με δεις τώρα και είμαι λίγο στην κοσμάρα μου, είναι επειδή μόλις τελείωσα να συνθέτω καινούργια κομμάτια. Γενικά, είμαι συνέχεια στη διαδικασία της σύνθεσης εδώ και ένα χρόνο. Γράφω, τα πετάω αν δεν αρέσουνε.
Δηλαδή είναι σε μια πορεία ας πούμε?
Σ.Τ: Σίγουρα είναι, τώρα αν είναι σε καλή η όχι δεν ξέρω, ο κόσμος θα το αποφασίσει. Έχω γράψει πάρα πολλά κομμάτια, κάποια τα πέταξα. Στράβωσα, ξύπνησα ένα πρωί, δεν μαρέσανε, τα πέταξα. Δηλαδή κάνω αυτό το πράγμα, παλεύω με τον εαυτό μου. Η ουσία είναι ότι στο τέλος του χρόνου και στις αρχές της άλλης χρονιάς, δηλαδή σε καμιά δεκαριά μήνες θα βγάλουμε ένα δίσκο με το καλό, θα ξαναρχίσουμε τις περιοδείες και μπλα μπλα μπλα…
Τι θα διαπραγματεύεται ο καινούργιος δίσκος? Θα περιέχει κάποια συνεργασία με άλλους καλλιτέχνες?
Σ.Τ: Δεν έχω καταλήξει ακόμα με αυτά, ,στα μικρά. Αλλά σίγουρα θα είναι πιο σκοτεινός από τον προηγούμενο
Θεωρείς δηλαδή ότι θα κάνει μια μικρή στροφή από τις μουσικές παραδόσεις των προηγούμενων δίσκων?
Σ.Τ: Πάντα κάνουμε μια μικρή στροφή από δίσκο σε δίσκο. Διότι δεν θέλουμε να έχουμε ένα εύκολο άκουσμα, είναι πολύ εύκολο για εμάς. Για εμένα που έχω μάθει μια συνταγή κλασσική, να πω ωραία είναι, είναι true οι Rotting Christ προχωράμε, μαρέσουν… Είναι σαν να σε κοροϊδεύω! Γιαυτό και παιδεύομαι τόσο καιρό, για να βγάλω κάτι το οποίο θα μπορούσε να κάνει ένα βήμα παραπέρα τουλάχιστον για εμένα. Εσύ μπορεί να μου πεις μετά πως είναι μάπα το καρπούζι, αλλά τουλάχιστον θα είμαι ευχαριστημένος εγώ. Να εκφράζει τον εαυτό μου.
Καλό αυτό, δηλαδή λες πως είστε θετικοί στον πειρασμό, δεν μένετε σε ένα κλισέ επειδή το κοινό έμαθε έτσι.
Σ.Τ: Αυτό είναι ένας πειραματισμός στο χώρο του metal, και γενικά το απόκρυφο, το σκοτεινό μας αρέσει η ατμόσφαιρα γενικότερα σαν μπάντα την οποία την προσαρμόζουμε από άλμπουμ σε άλμπουμ.
Διαφέρετε σε σχέση με κάποιες άλλες μπάντες, έχετε και μια ποιότητα σε αυτό που κάνετε.
Σ.Τ: Άμα το λες εσύ, τότε η γνώμη μου περισσεύει
(Γέλια)
Πριν κάποιο καιρό κυκλοφόρησε ένα κομμάτι από τους ράπερ σκοταδιστές, το «Η φυλακή της ψυχής» που χρησιμοποίησαν ένα sample από το κομμάτι “Release me”. Πως σας φαίνεται η συγχώνευση της μουσικής σας με αυτό το κομμάτι?
Σ.Τ: Κοίταξε να δεις. Τα παιδιά ενδιαφέρονταν να πάρουν ένα μέρος του κομματιού, τίποτα παραπάνω. Δεν συμμετείχα ας πούμε, δεν έπαιξα μαζί τους, δεν πήγα στο στούντιο. Απλώς βάλανε ένα sample από τη μουσική μας το οποίο μας τιμάει, γιατί η μουσική μας αγγίζει και κάποιον άλλον. Δεν είναι μια συμμετοχή. Γιατί πολλές φορές με έχουν ρωτήσει αν συμμετείχα, δεν συμμετείχα. Πήρες ένα κομμάτι, το έβαλες, έκανες ένα remix… αυτό ήταν. Μας τιμάει γιατί την μουσική μας την ακούει και ένας κόσμος διαφορετικός. Τον αγγίζει τουλάχιστον. Και αυτός είναι ο σκοπός ενός μουσικού, να γράφει μουσική και να αγγίζει κάποιον. Άμα η μουσική μας αγγίζει κάποιον εμάς είναι τιμή μας.
Πιστεύεις ότι η μουσική σας ξεφεύγει από τα όρια του κοινού του black metal?
Σ.Τ: Black metal ναι, του metal όχι.Πιστεύω ότι ακουγόμαστε από μεταλάδες κατά 99,9%, δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον που δεν ακούει metal να ακούει Rotting Christ. Ντάξει μου έχουν πει κατά καιρό ότι, “μαρέσει μαρέσει”, αλλά είναι περιστασιακοί αυτοί.
Εσείς έχετε το είδος του «πρώτου κύματος» της black metal.
Σ.Τ: Παραέχουμε το πρώτο κύμα.
Είναι διαφορετικό από την ιδέα του black metal που επικρατεί τώρα.
Σ.Τ: Τώρα όχι. Είναι πιο ακραία, πιο εμπορική θα έλεγα.
Κάποιοι το λένε αυθεντικό αυτό. Ότι για να παίζεις black metal πρέπει να υπάρχει πιο πολύ αυτό “vulgar” στοιχείο.
Σ.Τ: Ναι, ντάξει..
Ποια είναι η γνώμη σου για αυτό?
Σ.Τ: Εμένα η γνώμη μου είναι ότι το black metal είναι μια μουσική σκοτεινή, η οποία σε αγγίζει στην ψυχή σου. Δεν με ενδιαφέρει ούτε η ταχύτητα, ούτε πόσο γρήγορος είναι ο ντράμερ ή τι γκαρίδα βγάζει ο τραγουδιστής. Με ενδιαφέρει να βγάζει ατμόσφαιρα. Εγώ που μεγάλωσα πιο πολύ με τις πρώιμες μπάντες, λογικό είναι αυτό γιατί στην ηλικία που είμαι με έχουν αγγίξει πιο πολύ αυτά, αυτά έχουν αγγίξει την ψυχή μου. Τώρα την νέα γενιά την αγγίζουν άλλα πράγματα.
Ίσως να είναι οι ανάγκες αυτής της γενιάς.
Σ.Τ: Ασφαλώς. Αλλάζουν αυτά, εμένα ας πούμε μαρέσει της πιο παλιάς γενιάς. Old school βέβαια αλλά μαρέσουν και τα καινούργια, μην νομίζουν ότι είμαι κανένας που δεν γουστάρει. Παρακολουθώ την σκηνή όσο μπορώ, παρακολουθώ ότι γίνεται. Προσπαθώ να την ακολουθώ για να έχω μια γνώμη.
Η ιδέα να κάνετε συνεργασία με άτομα διαφορετικής μουσικής κατεύθυνσης πως σας φαίνεται?
Σ.Τ: Μαρέσει. Αρκεί να έχουν όπως σου είπα και πριν το σκοτεινό στοιχείο.
Έχετε κάτι κατά νου?
Σ.Τ: Δεν έχουμε κάτι κατά νου, αυτή τη στιγμή δουλεύουμε ακόμα στο CD.
Με καλλιτέχνες της ίδιας μουσικής κατεύθυνσης?
Σ.Τ: Ναι, γιατί όχι? Έχω καλέσει πάρα πολλά φιλαράκια που τους έχω πει αν θέλουν να συμμετάσχουν στον καινούργιο δίσκο.
Θα δούμε στον καινούργιο δίσκο όμως κάτι τέτοιο?
Σ.Τ: Κάτι θα δούμε. Ξέρεις, όταν γράφω μαρέσει να μοιράζομαι τα συναισθήματα μου με κάποιους φίλους που ασχολούνται με την ίδια μουσική.
Παρεϊστικη ατμόσφαιρα δηλαδή.
Σ.Τ: Πάντα έτσι είναι.
Πιστεύεις ότι αυτό θα πρέπει να υπάρχει και σε άλλους τέτοιου τύπου καλλιτέχνες? Δηλαδή να υπάρχει μια συνεργασία, να μην υπάρχουν μίση.
Σ.Τ: Όχι, μίση υπάρχουν, άνθρωποι είμαστε. Κατά τα ψέμματα, υπάρχουν κάποιες μισαλλοδοξίες δυστυχώς. Και στη metal σκηνή δυστυχώς υπάρχει αυτό.
Η metal συνήθως εξυμνεί το μίσος και τον πόνο.
(Γέλια)
Σ.Τ: Ναι, αλλά όχι αναμεταξύ μας. Αλλά, δυστυχώς υπάρχει και αναμεταξύ μας, αλλά είναι κάτι ανθρώπινο. Εντάξει δεν είμαι από αυτούς που λένε «Εντάξει τα βλέπω όλα ρόδινα», δεν είμαι ρομαντικός πλέον που να πιστεύω ότι ο άνθρωπος δεν έχει μίσος, είναι ανθρώπινο συναίσθημα, αλλά να υπάρχει συνεργασία μεταξύ των μπαντών, ειδικά των ελληνικών μπαντών για να μπορέσουμε να φτιάξουμε μια ελληνική σκηνή η οποία για να σου πω την αλήθεια έχει αρχίσει να δυναμώνει πάρα πολύ. Βλέπω πάρα πολλές μπάντες ελληνικές, μικρές να βγαίνουν να παίξουν στο εξωτερικό. Πραγματικά με χαροποιεί πάρα πολύ αυτό το γεγονός. Οπότε πρέπει να φτιάξουμε μια σκηνή πολύ δυνατή, όπως στις αρχές του 90’. Που τότε λέγανε η black metal σκηνή, είχαμε φτιάξει μια πραγματικά δικιά μας ελληνική σκηνή. Πιστεύω ότι πρέπει να γίνει κάτι παρεμφερή τώρα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια σαν Rotting Christ?
Σ.Τ: Υγεία να έχουμε, να παίζουμε. Να πεθάνουμε στη σκηνή και εμείς.
Να πεθάνετε παίζοντας.
Σ.Τ: Ασφαλώς.
Να αφήσετε ένα θρύλο δηλαδή?
Σ.Τ: Αν όχι θρύλο το κάνουμε γιατί δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς μουσική. Θέλω να συνεχίσω αυτόν τον τρόπο ζωής όσο πιο πολύ γίνεται με υγεία. Επομένως το μελλοντικό σχέδιο είναι να υπάρχει υγεία.
Από συναυλίες θα δούμε τίποτα?
Σ.Τ: Όχι ακόμα, αλλά κάποια στιγμή με την κυκλοφορία του καινούργιου δίσκου ναι.
Θα γίνουν μόνο εδώ πέρα ή θα υπάρξουν και στο εξωτερικό?
Σ.Τ: Και στο εξωτερικό. Το 90-95% παίζουμε στο εξωτερικό, δηλαδή κυνηγάμε μια παγκόσμια περιοδεία όπως κάνουμε με κάθε δίσκο εδώ και 15 χρόνια τουλάχιστον. Θα παίξουμε φυσικά στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη και στην επαρχεία
Σκέφτεσαι να κάνεις κάποια solo δουλειά στο μέλλον?
Σ.Τ: Κάτι σκέφτομαι να κάνω γενικά. Να κάνω ένα project. Κάποιες μουσικές μου ανησυχίες που δεν έχουν κάποια σχέση με τους Rotting Christ θέλω να τους δώσω ζωή.
Black metal μουσικές ανησυχίες?
Σ.Τ: Δεν ξέρω αν θα είναι black metal ανησυχίες, γενικά είμαι ανήσυχος άνθρωπος.
Ότι βγει δηλαδή?
Σ.Τ: Όχι ότι βγει, στην τύχη πλέον δεν παίζω.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι νιώσεις.
Σ.Τ: Ότι νιώσω, ναι. Σαν Rotting Christ ποιος ο λόγος να κάνω κάτι παρεμφερή? Να κάνω κάτι το οποίο να είναι διαφορετικό, κάποιου να κεντρίσει το ενδιαφέρον, κάποιος θα με κράξει που λες (γέλια) είναι και αυτό μέσα στο πρόγραμμα. Θέλω να κάνω κάτι το οποίο να είναι τουλάχιστον σκοτεινό, γιατί αυτά μαρέσουν, έτσι με αγγίζει η ψυχή μου, να έχει συναίσθημα.
Πριν από κάποιο καιρό ακούσαμε ότι έφυγε ο Γιώργος από το συγκρότημα. Ποιο είναι το σχόλιο σου πάνω σε αυτό?
Σ.Τ: Τίποτα. Απλώς η ιστορία κύκλους κάνει, κάποιοι άνθρωποι βοηθήσανε, περάσανε από την μπάντα. Ευχαριστώ πολύ τον Γιώργο, και συνεχίζουμε και τα λοιπά.
Η κρίση στην Ελλάδα. Τι έχεις να πεις για αυτό? Είναι γενικά ένα θέμα που καίει τους πάντες.
Σ.Τ: Ναι. Είναι ένα θέμα το οποίο μου έχει σπάσει πάρα πολύ τα νεύρα τον τελευταίο καιρό, γιατί γράφω μουσική, και συνήθως όταν γράφεις μουσική πρέπει να είσαι σε έναν άλλο πλανήτη, να δεις λίγο τα πράγματα πιο Μποέμ, αλλά δυστυχώς με προσγειώνουν καθημερινότητες του στύλ, χαράτσι, ανέβηκε πολύ το ΦΠΑ, τα spread… κάτι τέτοια πράγματα μας προσγειώνουν. Είναι μια κατάσταση στην οποία ο καθένας μπορεί να πει την γνώμη του οπότε η δικιά μου γνώμη περισσεύει, το ποιος φταίει και μπλα μπλα μπλα. Αυτό που θέλω είναι να το βγάλω από το μυαλό μου, να συνεχίσω να μάχομαι γιατί έτσι έχω μάθει. Έχω περάσει και πιο δύσκολα, έχω περάσει εποχές τις οποίες δεν είχαμε να φάμε πραγματικά αλλά συνεχίζαμε την μπάντα. Δεν θέλω μια τέτοια κατάσταση να καταστρέψει την δημιουργία, διότι για εμένα η δημιουργία είναι ο κινητήρας μου. Σίγουρα μπορεί να τον χάσω από την κρίση, αύριο να μην έχω λεφτά ας πούμε, αλλά θα την παλέψω το ξέρω.
Αρκεί να υπάρχει μουσική.
Σ.Τ: Ναι, δεν μπορώ να βλέπω αυτή την μιζεροποίηση τόσο πολύ της Ελλάδος. Πραγματικά πρέπει να σταματήσει αυτό. Είναι αηδία. Όλος ο κόσμος λέει ότι άσχημα περνάει, και εγώ άσχημα περνάω, θα κάτσουμε να πεθάνουμε? Θα πρέπει να μάθουμε, να συνεχίσουμε, να παλέψουμε. Ειδικά εσείς η νέα γενιά πρέπει να μάθετε από τις μαλακίες που κάναμε εμείς, μάλλον, αν όχι εμείς, η γενιά μας τουλάχιστον.
Κοίταξε να δεις, στην Ελλάδα υπάρχει ένα ιστορικό μαλακίας που πρέπει να πάρουμε σαν παράδειγμα.
Σ.Τ: Ασφαλώς, άμα μεγαλώσετε με μιζέρια και τέτοια δεν νομίζω να γίνει κάτι καινούργιο.
Δεν θα υπάρχει άνθηση.
Σ.Τ: Ακριβώς. Εσείς πρέπει να πάρετε τη ζωή στα χέρια σας. Σίγουρα οι συνθήκες είναι δύσκολες δεν λέω, είναι πολύ δύσκολες, είναι εμφανές πλέον αλλά θα το παλέψουμε. Σαν χώρα, σαν έθνος, σαν λαός έχουμε περάσει τόσα πολλά, και τώρα θα μας ρίξει μια κρίση? Οπότε συνεχίζουμε και δημιουργούμε.
Πιστεύεις ότι αυτό, πέρα από την φάση της δημιουργίας, επηρεάζει και γενικότερα τους Rotting Christ?
Σ.Τ: Επηρεάζει, εμένα ας πούμε με έχει επηρεάσει. Δεν μπορώ να φύγω, να τρυπάρω. Όταν με παίρνουν τηλέφωνο μου λένε πρέπει να κάνεις αυτό, πρέπει να πας στην τράπεζα. Τι είναι αυτές οι μαλακίες?
Δύο χιλιάδες πρέπει.
Σ.Τ: Ε ναι. Πρέπει, πρέπει, πρέπει. Αχ πρέπει να βρούμε λεφτά, πρέπει εκείνο, πρέπει το άλλο, ok αλλά δεν είναι μόνο αυτό η ζωή. Δηλαδή περνάει η ζωή σου και βλέπεις πίσω σου ότι αυτό που μένει είναι μια μιζέρια, και εγώ στη ζωή μου έχω μάθει να μην είμαι μίζερος, προσπαθώ να παλεύω και πιστεύω ότι όλοι το ίδιο πρέπει να κάνουμε.
Τώρα μιας και είπαμε πιο πριν για διαδίκτυο και ότι οι μπάντες πρέπει να προωθούνται μέσω του διαδικτύου. Τώρα τελευταία με την ACTA και την SOPA και την PIPA έχεις ακούσει τίποτα?
Σ.Τ: Ναι κάτι ακούω. Τα παρακολουθώ.
Αυτό θα σας επηρεάσει κάπως?
Σ.Τ: Φυσικά και θα επηρεάσει, απλά δεν ξέρω πως.
Επειδή γίνεται θέμα ότι θα είναι λογοκρισία στο μέγιστο.
Σ.Τ: Τώρα σχετικό είναι αυτό. Το λένε πάντοτε λογοκρισία, έχω μάθει μια ζωή την λογοκρισία να την χτυπάμε. Και σε εμάς υπήρχε λογοκρισία στην αρχή. Όταν λεγόμασταν Rotting Christ, θυμάμαι ότι μας κυνηγάγανε παντού.
Από τους πιο μικρούς μέχρι τους πιο μεγάλους. Θυμάμαι ότι υπήρχε και ένα περιστατικό με τον Dave Mustaine π.χ.
Σ.Τ: Και με τον Mustaine. Στην Αμερική θυμάμαι το 90-κάτι… δεν θυμάμαι, είχαν βγάλει ανακοίνωση ότι δεν μας ήθελαν στην χώρα. Έχουμε μάθει να παλεύουμε, αλλά εντάξει θα υπάρχει και λογοκρισία, πάντα υπήρχε. Και νομίζω ότι το ελεύθερο πνεύμα θα επικρατήσει όπως πάντα, έτσι πιστεύω τουλάχιστον, δεν ξέρω τι θα γίνει, ίσως να έχει γίνει ήδη κάτι και να μην το έχω πάρει πρέφα. Ο άνθρωπος προχωράει, σκέφτεται διαφορετικά. Δεν μπορείς να πας πίσω-μπρός και να σου πει κάποιος λογοκρίνεσαι, τι πιστεύεις? Ο καθένας πιστεύει ότι θέλει.
Αυτό δεν είναι περισσότερο θέμα λογοκρισίας, είναι θέμα χρημάτων από τις δισκογραφικές.
Σ.Τ: Όχι μόνο από τις δισκογραφικές, αλλά από παντού. Γράφεις ας πούμε μια λέξη “bomb” και σου λένε ότι είσαι τρομοκράτης, όλα αυτά πάντα υπήρχαν αλλά θα τα παλέψουμε.
Υπήρχε πάντα πειρατεία. Όταν έπαιζε το ράδιο κάποια κομμάτια τα καταγράφαμε με τις κασέτες.
Σ.Τ: Εμένα μου λένε όλοι, Σάκη δεν σου αρέσει η πειρατεία…
Υποστηρίζεις καταρχάς την έννοια της πειρατείας?
Σ.Τ: Φυσικά και την υποστηρίζω.
Υπέρμαχος δηλαδή της πειρατείας?
Σ.Τ: Ντάξει πειρατεία. Λεφτά χάνω από την πειρατεία, λεφτά από τους δίσκους δεν υπάρχουν τα τελευταία χρόνια. Αλλά εμένα δεν με νοιάζει, δεν είναι ο σκοπός μου αυτός. Σκοπός μου δεν είναι να παίζω μουσική για τα λεφτά, σκοπός μου είναι να παίζω και να αγγίζω την ψυχή του άλλου, τώρα αν μπορώ να βγάλω κάποια χρήματα για να καλύψω τις υποχρεώσεις μου καλό είναι και αυτό. Με κόπο και δουλειά, αλλά η πειρατεία, αυτό που λένε πειρατεία είναι η μουσική. Η μουσική είναι ένα άυλο πράγμα, το οποίο το παίζεις και το ακούει κάποιος στην Βραζιλία. Ξέρεις τι απόλαυση είναι αυτό για εμένα? Είναι μεγάλος πλούτος.
Να ακούει κάποιος από την άλλη άκρη του κόσμου την μουσική σου.
Σ.Τ: Ναι αλλά δεν θα μπορούσε να την ακούσει αν δεν η πειρατεία. Ένας άνθρωπος που παίρνει βασικό μισθό 100 ευρώ κάπου στην Νότιο Αμερική, δεν μπορεί να πάρει το CD μου που κάνει 20 ευρώ για το οποίο παίρνω εγώ 1 ευρώ. Καταλαβαίνεις τι θέλω να σου πω. Οπότε λες καλύτερα, φίλε δεν έχεις χρήματα? Κατέβασέ το για να ακούσεις την μουσική μου. Για αυτό την έγραψα, για εσένα. Και πολλές φορές έχω ακούσει από χώρες από τις οποίες δεν έχουν οικονομικό υπόβαθρο ας πούμε, μου λένε «πραγματικά η μουσική σου ακολουθεί», το οποίο εμένα με κάνει πλούσιο και λες εντάξει, άσε τον άλλο να κερδίσει τα χρήματα του, που δεν νομίζω να κερδίζουν από εδώ και πέρα πολλά.
Είναι και δύσκολα τα πράγματα τώρα.
Σ.Τ: Ντάξει θα με κρεμάσουν τώρα αν ακούσουν οι εταιρίες ότι υποστηρίζω, αν όχι υποστηρίζω, απλά καταλαβαίνω τον άλλο. Δεν θα πω, είμαι ο προστάτης μην κατεβάζετε, αγοράζετε!
Άρα κατά μία έννοια υποστηρίζεις και το κίνημα των Anonymous με αυτό που κάνεις.
Σ.Τ: Ασφαλώς, δεν θα το παραδεχτώ πολύ αλλά ναι.
Τελευταία ερώτηση.
Σ.Τ: Πες τη μου.
Ποια είναι η καλύτερη και πια η χειρότερη ανάμνηση που έχεις από συναυλία?
Σ.Τ: Από συναυλία? … Κοίτα να δεις η χειρότερη είναι στην Αμερική. Δύσκολα θα πω την λέξη, ο υπερθετικός δεν μου αρέσει σαν άνθρωπος. Μια από τις άσχημες στιγμές είναι το 99’ που είχα πάει Κολομβία και εξαφανίστηκε ο διοργανωτής και μας άφησε κρεμασμένους και δεν μπορούσαμε να φύγουμε γιατί ήταν sold out όλες οι πτήσεις. Άλλη ήταν στην Αμερική και ήταν χριστιανοί με πλακάτ, μπλα μπλα. Και ήταν και λίγο επικίνδυνο γιατί στην Αμερική είναι και λίγο παράφρονες. Είναι κάποιες σκούρες στιγμές που σε κρεμάνε διοργανωτές, οτιδήποτε, αλλά δεν συγκρίνονται με τα καλά. Τα οποία είναι πραγματικά καλά… αυτό που νιώθεις όταν τελειώνει μια συναυλία. Όταν βλέπεις σε μια συναυλία που έχει έρθει κόσμος για εσένα…
Η ολοκλήρωση?
Σ.Τ: Είναι πραγματικά σαν αυτό που λένε το καλύτερο ναρκωτικό.
Είναι σαν αυτό που λένε μερικοί, ότι η συναυλία είναι σαν μια σεξουαλική πράξη?
Σ.Τ: Καλύτερο.
Καλύτερο?
Σ.Τ: Ε ναι ρε καλύτερο, εγώ επί μια ώρα νιώθω λες και είμαι σε άλλο κόσμο, όχι να παίζεις κιθάρα μόνο, να τρυπάρεις κανονικά.
Η επαφή με τον κόσμο δηλαδή.
Σ.Τ: Η επαφή και την ώρα που είσαι στο σανίδι. Όταν μπορείς να κοντρολάρεις τα συναισθήματά σου μπορείς να περάσεις υπέροχα. Όταν σε πιάνει πανικός είναι λίγο άσχημο, δεν περνάς καλά. Ενώ αν μπορείς να κοντρολάρεις – είναι και θέμα εμπειρίας φυσικά – τα συναισθηματά σου επί σκηνής μπορείς να νιώσεις κάτι υπέρτατο, το οποίο ότι αρνητικό έχεις περάσει την προηγούμενη ημέρα φεύγει. Δεν συγκρίνεται με αυτό…
Απλά μπαίνεις στο λεωφορείο και πας στην επόμενη πόλη.
Σ.Τ: Βέβαια το λεωφορείο έχει και αυτό τα άσχημα του πολλές φορές.
Σκάνε τα λάστιχα ας πούμε.
Σ.Τ: Καλά τα λάστιχα εντάξει, δεν σκάνε ακόμα. Τα λάστιχα δεν νομίζω να έχουν σκάσει, αλλά τα λεωφορεία έχουν άλλα θέματα, όπως η μηχανή, είναι και η κούραση. Να κοιμάσαι με άλλους εικοσιπέντε ανθρώπους, οι οποίοι οι δέκα να είναι αλκοολικοί, οι άλλοι πέντε να είναι χρήστες, οτιδήποτε… δεν είναι και εύκολο αυτό το πράγμα.
Και ειδικά σε αυτό το είδος της μουσικής έχει λιγάκι «τρυπαριστούς» ανθρώπους.
Σ.Τ: Ε, μόνο τρυπαριστούς έχει.
Ναι, είναι από αυτά τα λίγα είδη μουσικής που τραβάει τέτοιον κόσμο.
Σ.Τ: Έχω ιστορίες από λεωφορεία και τέτοια πάρα πολλές. Δηλαδή κάποια στιγμή πρέπει να γραφτεί ένα βιβλίο μόνο για αυτές τις ιστορίες.
Πως σου φαίνεται η ιδέα να γράψεις ένα βιβλίο για αυτό?
Σ.Τ: Όχι για μένα μόνο. Αυτές οι ιστορίες είναι πάρα πολλές και πιστεύω ότι έχει ενδιαφέρον.
Σαν ημερολόγιο ας πούμε.
Σ.Τ: Ναι σαν ημερολόγιο, είναι πραγματικά τρομερές στιγμές. Δηλαδή, τώρα που τις σκέφτομαι, ο άνθρωπος σκέφτεται τα καλά. Τα άσχημα θα τα κάνει delete, τα πετάει. Τα καλά του μένουν, όλη αυτή επαφή που έρχεσαι με άλλους πολιτισμούς, αρχίζεις να είσαι πιο ανοιχτόμυαλος, παίρνεις από πολιτισμούς άλλους, βλέπεις την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων. Ειδικά με το metal βλέπεις πως σκέφτεται ένας μεταλάς από τη Νότιο Αμερική, ένας από την Σκανδιναβία, οτιδήποτε. Είναι κάτι το οποίο είναι πλούτος για εμένα.
Μία έξτρα ερώτηση που τώρα μου ήρθε.
Σ.Τ: Πες τη μου.
Είσαι σε μια συναυλία, ok?
Σ.Τ: Σαν θεατής?
Όχι σαν θεατής. Σαν Σάκης, σαν Rotting Christ όλο αυτό το σχήμα. Ποια άλλα συγκροτήματα θα ήθελες να είναι μαζί σε αυτή τη συναυλία? Δηλαδή, πιο είναι το ιδανικό για εσένα? Ας πούμε είναι ένα Mayhem festival, ένα Download ή Ozzfest.
Σ.Τ: Όχι δεν θα ήθελα να είμαι σε τόσο μεγάλα festival. Θα ήθελα να είμαι πιο πολύ με μπάντες που γουστάρω.
Πιο low budget festival δηλαδή?
Σ.Τ: Μαρέσουν πιο πολύ αυτά τελικά.
Τα μεγάλα festival ας πούμε δεν κρατάνε αυτό underground στοιχείο?
Σ.Τ: Όχι. Εμένα ας πούμε, μαρέσει να περνάω καλά. Υπάρχουν συναυλίες που έχω παίξει με μεγάλη μπάντα και ήταν πραγματικά σκοτεινό! Πραγματικά, η ατμόσφαιρα που έβγαζε ήταν τρομερή. Θα προτιμούσα να παίζαμε με παλιές μπάντες σε ένα μικρό club, ντάξει μικρο?! Σε ένα club ας πούμε, παρά να παίξω σε ένα μεγάλο festival, ντάξει από θέμα κόσμου, από θέμα promotion δεν το συζητάμε, αλλά νιώθεις αυτό το….
Το vibe το περίεργο?
Σ.Τ: Δεν νιώθεις… κάπου χάνεσαι.
Σε παρασέρνει.
Σ.Τ: Σε παρασέρνει. Θα προτιμούσα να έπαιζα με μπάντες από την γενιά μου. Να έπαιζα μαζί με Celtic Frost, να έπαιζα μαζί με Venom, μια περιοδεία μαζί τους θα ήταν ότι καλύτερο.
Είναι ας πούμε στόχοι ζωής να παίξεις με τέτοια συγκροτήματα.
Σ.Τ: Εεε εντάξει, έχω παίξει με τέτοια συγκροτήματα σε κάποια festival αλλά δεν πιάνεται. Μια περιοδεία και τα λοιπά θα ήταν καλύτερο.
Να υπάρχει μια τριβή με αυτούς τους μουσικούς.
Σ.Τ: Ναι ασφαλώς. Και ο τρόπος ζωής τους, και γενικά μαρέσει όλη αυτή η old school κατάσταση.
Να πάρεις γνώση και εμπειρία δηλαδή. Υπήρχε ας πούμε αυτό στις συναυλίες που έκανες, με άλλους μουσικούς υπήρχε μια ανταλλαγή απόψεων, εμπειρίας, γνώσεων?
Σ.Τ: Συνέχεια, συνέχεια. Ο καθένας σεμινάριο είναι. Ο καθένας βλέπει τον άλλο, αναλόγως πράττει, παίρνεις από τον άλλο, βλέπεις το attitude του, μερικοί σου την δίνουν, μερικοί σου αρέσουν, με μερικούς επηρεάζεσαι. Είναι τρόπος ζωής όλο αυτό. Το οποίο είναι καλό, εμένα μαρέσει.
Πάνω από όλα η διασκέδαση στη μουσική.
Σ.Τ: Κοίταξε, για εμένα αυτό μετράει στην μουσική. Η διασκέδαση και να νιώθεις ότι πραγματικά κάνεις κάτι. Και αυτό που κάνουμε είναι να επικοινωνούμε με τον άλλον. Αυτό είναι που πρέπει να καταλάβει ο κόσμος. Αυτά που λένε πλέον, μύθοι, rockstars και μαλακίες τέτοιες. Ο κόσμος πρέπει να τα βγάλει από το μυαλό του αυτά, είναι κάτι σαν παραμύθια, δεν υπάρχουν αυτά τα πράγματα. Υπάρχει επικοινωνία με τον κόσμο, υπάρχει η ομορφιά να παίζεις metal. Τελείωσε, δεν υπάρχει τίποτε άλλο που να συγκρίνεται με αυτό.
Από το metal και μετά το χάος που λέμε.
Σ.Τ: Όχι, υπάρχουν και άλλα είδη μουσικής. Δεν είμαι στενόμυαλος.
Όχι, δεν το εννοώ έτσι. Εννοώ, πας επάνω παίζεις και δεν υπάρχει τίποτε άλλο.
Σ.Τ: Ε ναι, για μένα δεν υπάρχει τίποτε άλλο. Για άλλους μπορεί να υπάρχουν και άλλα πράγματα, μπορεί να έχουν πιο υλικές ανάγκες. Ο καθένας τη ζωή του. Ας πούμε, παίρνει ένας αμάξι και λέει «εγώ πήρα καλύτερο από εσένα». Έτσι πιστεύει τουλάχιστον. Εγώ τουλάχιστον παίζοντας στην σκηνή… δεν συγκρίνεται ούτε με τον πιο πλούσιο άνθρωπο στον κόσμο. Να παίζεις κάπου καλά, ωραία όπως πρέπει.
Πολύ καλό αυτό να το ακούμε από εσένα.
Σ.Τ: Ε τι? Αφου στο λέω ότι είναι στάνταρ αυτό. Ακολουθήστε το.
Θα το ακολουθήσουμε όσο μπορούμε.
Σ.Τ: Όσο μπορούμε ασφαλώς.
Να δούμε και πόσο μας το επιτρέπει και η καθημερινότητα.
Σ.Τ: Και η καθημερινότητα ασφαλώς.
Μέχρι σε ποιο σημείο μας επιτρέπει να κάνουμε κάποια συγκεκριμένα πράγματα.
Σ.Τ: Καλή τύχη.