Είναι απαραίτητο να λαμβάνονται μέτρα γιατί αλλιώς τα τρόφιμα είναι πιθανόν να μολυνθούν και έτσι η διατροφική τους αξία αλλοιώνεται.
Κατ’ αρχάς είναι σημαντικό να εξασφαλίζουμε αυτό που καταναλώνουμε. Να είναι δηλαδή τροφικά διαπιστευμένο. Η κατανάλωση μολυσμένων τροφών και ποτών ευθύνεται βασικά για την εμφάνιση σοβαρών τροφικών ασθενειών. Υπάρχουν περίπου 250 διαφορετικά είδη τροφικών ασθενειών που η προέλευση τους ποικίλει. Μια πηγή ασθενειών είναι οι λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια, ιούς και παράσιτα και μια δεύτερη πηγή είναι οι δηλητηριάσεις που προκαλούνται από επιβλαβείς τοξίνες ή χημικές ουσίες. Αυτά τα 250 διαφορετικά είδη χαρακτηρίζονται από ποικιλία συμπτωμάτων αλλά τα συμπτώματα που αποτελούν μια πρώτη ένδειξη τροφικών ασθενειών είναι ναυτία, κοιλιακές κράμπες και διάρροια.
Τα βακτήρια και κατά επέκταση οι ιοί, τα παράσιτα είναι συνήθως υπεύθυνα για την εμφάνιση τροφικών ασθενειών. Για παράδειγμα το βακτήριο Campylobacter όταν βρεθεί σε τρόφιμα που έχουν μολυνθεί με τους χυμούς που στάζουν από το ωμό κοτόπουλο τότε προκαλούν πυρετό, διάρροια και κοιλιακές κράμπες. Ένα πολύ γνωστό βακτήριο είναι η Salmonella που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις σε άτομα με κακό βιοτικό επίπεδο και με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Το βακτήριο E,coli0157 μπορεί να προκάλεσε σοβαρές τροφικές ασθένειες που η προέλευση τους είναι η κατανάλωση τροφίμων ή νερού που έχει μολυνθεί με μικροσκοπικές ποσότητες περιττωμάτων αγελάδος.
Αυτό παρουσιάζεται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης που το ρίσκο εμφάνισης μικροβίων και παθογόνων μικροοργανισμών. Αυτοί οι παθογόνοι μικροοργανισμοί παρουσιάζονται στο ζώο όταν είναι ζωντανό και μπορούν να παραμείνουν στο κρέας μετά το σφαγείο. Χωρίς τον κατάλληλο χειρισμό και αν οι συνθήκες υγιεινής δεν είναι οι ενδεδειγμένες τότε οι παθογόνοι μικροοργανισμοί παραμένουν. Τα τρόφιμα τα οποία είναι επίφοβα είναι τα πουλερικά και τα αυγά, το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα θαλασσινά και τα βότανα. Αυτοί είναι οι βιολογικοί κίνδυνοι που επηρεάζουν τα τρόφιμα.
Στη συνέχεια υπάρχουν χημικοί κίνδυνοι που επηρεάζουν την ασφάλεια των τροφίμων. Αρκετές χημικές ουσίες βρίσκονται στο περιβάλλον ως ρυπαντές. Αυτές οι ουσίες είναι πολύ συχνά ανιχνευμένες στις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή και διανομή των τροφίμων. Πρώτον οι πρόσθετες ύλες στα τρόφιμα δεν αποτελούν το βασικό συστατικό ενός τροφίμου αλλά προστίθενται στα τρόφιμα για τεχνολογικούς λόγους. Πάντα υπάρχει κίνδυνος αυτές οι πρόσθετες ύλες να είναι επιβλαβείς για τον οργανισμό.
Τα φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται για να προστατεύουν τις καλλιέργειες από ασθένειες αλλά υπάρχει κίνδυνος να παραμείνουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα φυτά και αυτά να χρησιμοποιηθούν στην παρασκευή τροφίμων. Επιπλέον σε τρόφιμα τα οποία προέρχονται από ζώα όπως πουλερικά, ψάρια μπορεί να υπάρχουν υπολείμματα των ουσιών που χρησιμοποιήθηκαν για την θεραπεία των ζώων. Αυτά είναι επικίνδυνο να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών.
Επιπλέον, έχουμε φυσικούς κινδύνους που μπορούν να επηρεάσουν την ασφάλεια των τροφίμων. Σε αυτήν την περίπτωση είναι επικίνδυνο να βρεθούν ξένα σώματα σε τρόφιμα εξαιτίας ενός ατυχήματος κατά τη διάρκεια παραγωγής. Η παρουσία εντόμων η ποντικιών είναι ένδειξη ότι δεν ακολουθούνται και δεν τηρούνται οι συνθήκες υγιεινής. Σε συσκευασμένα τρόφιμα παρουσιάζονται προβλήματα στις συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς.
Σε συνθήκες με υψηλές θερμοκρασίες και με υγρασία είναι πιθανόν να εμφανιστούν μικρά έντομα μέσα σε συσκευασία. Ο καθένας όποτε εντοπίζει ξένο σώμα σε τρόφιμο είναι σημαντικό να το αναφέρει σε φορείς τροφίμων που δέχονται καταγγελίες για τρόφιμα. Είναι σημαντικό όταν εντοπίζουμε ξένο σώμα σε τρόφιμα να το καταγγείλουμε γιατί αν δε το κάνουμε μπορεί να κρύβεται σοβαρός κίνδυνος για την υγεία και επιπλέον πρέπει να καταγγέλλουμε ότι εντοπίζουμε και για να προστατεύουμε τους υπόλοιπους καταναλωτές.
Τέλος, έχουμε διατροφικούς κίνδυνους που προκαλούνται από ελλειπή ασφάλεια των τροφίμων. Σημαντικά προβλήματα υγείας είναι η παχυσαρκία, η οποία αποτελεί στις μέρες μας μάστιγα, οι καρδιαγγειακές παθήσεις για τις οποίες ευθύνεται η υψηλή χοληστερόλη, η οστεοπόρωση που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική μάζα και υποβάθμιση του οστικού ιστού και ο διαβήτης που είναι μια σοβαρή ασθένεια και που αποτελεί ανωμαλία των υδατανθράκων που περιέχονται στην τροφή μας.
Είναι σημαντικό αυτό που τρώμε να είναι καλής ποιότητας και να είναι τροφικά διαπιστευμένο και αν δεν πληρεί τις συνθήκες υγιεινής να παίρνουμε άμεσα μέτρα για την βελτίωση ποιότητας των τροφίμων.